رونق خوشه‌های طلایی با دستان پینه‌بسته روستائیان/ خوشه‌هایی که با تسهیلات قرض‌الحسنه بسیج طلایی می‌شوند
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج سازندگی، خوشه‌های طلایی گندم، سرمایه‌گذاری یک ساله برای زندگی کشاورزانی است که این روزها با بارش بلورهای برف دست به دعا برداشته و از خداوند متعال روزی پربرکتی را برای خود طلب میکنند.
خوشه‌های طلایی گندم در گندم‌زارها که با وزش بادهای ملایم به رقص در می‌آیند دانه دانه آن نعمت خدادادی هستند که همزمان با برداشت آن از دل خاک، روزهای خوش و زرینی را برای زحمت کشان زمین نوید می‌دهد.
از روزهای نخستین پاییز که فصل کاشت پاییزه گندم است تا اواخر تیرماه که فصل برداشت محسوب می‌شود سختی کار این کشاورزان با شخم زدن زمین و آبیاری سنتی و دلهره سرمای زمستان تا فصل برداشت و فروش و تبدیل دسترنج یک ساله به لقمه‌ای نان را می‌توان با تمام وجود لمس کرد.
این روزها کشاورزان شهرستان هشترود، چاراویماق و روستاهای آن کشت پاییزه گندم را تمام کرده و با برف زمستانی که نوید محصول خوبی را می دهد شکرگزار هستند.
نان‌های خوشمزه‌ای که هر روز مهمان سفره‌هایمان هستند محصول زحمت و دسترنج کشاورزانی است که در گندم‌زارهای این شهرستان‌ها مشغول کسب روزی حلال هستند.
هر چند که برف زمستانی دل کشاورزان را شاد می کند ولی طی سال های اخیر کاهش بارش های پاییزی و زمستانی و خشکسالی باعث ایجاد خسارت به گندم‌زارها و کاهش تولید گندم شده است.
طی چند سال اخیر خشکسالی بر کشاورزان این شهرستان نیز روی خوش نشان نداده است به‌طوریکه می‌توان گفت، سطح تولید گندم این شهرستان در سال زراعی جاری ۵۰ درصد کاهش یافته است.
این مطلب را رضا مهدوی مسوول بسیج سازندگی ناحیه مقاومت شهرستان هشترود عنوان کرد و در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز اظهار داشت: در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ سطح زیر کشت گندم ۹۷هزار هکتار بود که با توجه به افزایش خشکسالی و حوادث طبیعی میزان تولید گندم ۸۰ هزار تن بود که این میزان تولید طبق آمار جهاد کشاورزی در سال زراعی قبل از آن ۱۶۰ هزار تن بود که امسال ۵۰درصد کاهش یافته است.
وی ادامه داد: هشترود قطب گندم استان بوده و سطح زیر کشت سال زراعی جاری ۱۴۰۰-۱۴۰۱ نیز هفت هزار تن کاهش یافته و به ۹۰ هزار تن رسیده است.
مسوول بسیج سازندگی ناحیه مقاومت شهرستان هشترود با اشاره به سود کمتر کشاورزان از کاشت گندم افزود: چون قیمت کود به مقدار خیلی زیاد افزایش پیدا کرده است و از طرف دیگر دولت پول گندم خریداری شده از کشاورزان را پنج ماه بعد پرداخت می‌کند، بنابراین کشاورزان امسال بخشی از گندم تولیدی را به سیلوها تحویل نداده‌اند و چون دلال‌ها هزینه گندم را به صورت نقدی و یکجا پرداخت میکنند کشاورزان نیز برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر تمایل دارند نقدی بفروشند.
یک قرن قدمت کاشت گندم در هشترود
مهدوی با اشاره به قدمت کاشت گندم این شهرستان ادامه داد: قدمت کشت گندم در شهرستان هشترود به ۱۰۰ سال قبل باز می‌گردد و در طی این سال‌ها همیشه با افزایش کاشت و برداشت مواجه بود ولی متاسفانه کشت گندم طی دو سال اخیر بر اثر خشکسالی همچنین افزایش آفت " سن گندم" کاهش یافته است، سازمان بسیج سازندگی در کنار جهاد کشاورزی برای رفع این موضوع پای کار آمده و با برگزاری کلاس‌های آموزشی و آشنایی کشاورزان با روش‌های نوین کاشت و برداشت و مبارزه با آفات تلاش می‌کند سطح زیر کشت گندم و میزان تولید آن را افزایش دهد.
ظرفیت سیلوها ۲۵۰ هزار تن/ گندم تحویل گرفته شده ۲۳هزار تن
مهدوی با اشاره به فعالیت سیلوهای ذخیره گندم در این شهرستان تصریح کرد: ماندگاری گندم در سیلوها سه سال است.۶ سیلو در شهرستان هشترود وجود دارد که کار احداث یک سیلو هنوز به پایان نرسیده و پنج سیلو فعال است. ظرفیت سیلوها ۲۵۰ هزار تن است که در سال زراعی جاری ۲۳هزار تن گندم از سوی کشاورزان برای ذخیره به سیلوها تحویل داده شده است.
وی ادامه داد:کشاورزان نرخ تضمینی دولت برای خرید گندم تولیدی را به صرفه نمی‌دانند، بنابراین از فروش و تحویل همه گندم خود به سیلوها خودداری میکنند. با توجه به خشکسالی‌های اخیر کشاورزان بخشی از گندم تولیدی را برای مصرف احشام در نظر گرفته و بخش دیگری را به دلال‌ها و واسطه‌ها به صورت نقدی می‌فروشند و بخش دیگر را به دولت فروخته و یک قسمتی از آن را به عنوان بذر نگهداری میکنند.
مهدوی با اشاره به ظرفیت اشتغال‌زایی سیلوهای گندم گفت: در سیلوهای ذخیره گندم این شهرستان ۱۰ تا ۱۲ نفر در هر سیلو به صورت مستقیم مشغول به کار بوده و به طور غیرمستقیم هم ۵۰ تا ۶۰ نفر فعالیت میکنند.
بنا به گفته مهدوی از طریق صندوق‌های قرض‌الحسنه پایگاه‌های مقاومت و تسهیلات بسیج سازندگی حدود یک میلیارد تومان وام‌های به کشاورزان گندم‌کار پرداخت شده است.
اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه، برگزاری طرح‌های آموزشی با عنوان " همگام با کشاورز" برای بالا بردن بهره‌وری و راندمان تولید کشاورزان با همکاری بسیج مهندسین در مورد مکانیزاسیون از جمله اقدامات بسیج سازندگی در این شهرستان است تا کشاورزان بیشتر از گذشته نسبت به کاشت گندم ترغیب شوند.
وی ادامه داد: همچنین برای رفع موانع تولید گندم اعطای زودهنگام کود شیمیایی از جمله اقدامات دیگر بسیج سازندگی در این زمینه است.
رونق گندم‌زارهای طلایی با اجرای طرح کشت قراردادی
جهانگیر اصلانی، گندم‌کار نمونه کشوری در شهرستان هشترود یکی از کشاورزانی است که با روش‌های نوین کاشت و برداشت گندم آشنا بوده و طی سال‌های اخیر سه نوبت به عنوان گندم کار نمونه استانی و کشوری معرفی شده است.
وی، ساکن روستای قوپوز هشترود است که در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز بیان داشت: تاکنون سه نوبت به عنوان گندم‌کار نمونه استانی و کشوری انتخاب و معرفی شده‌ام و از آنجایی که علاقه زیادی به کار کشاورز ی دارم کارم را با عشق و علاقه زیادی انجام می‌دهم.
اصلانی با اشاره به حجم زیر کشت گندم خود گفت: برای سال زراعی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ در زمینی به مساحت ۱۵۰ هکتار گندم کاشته‌ام که ۱۰۰ هکتار از این زمین متعلق به خودم و ۵۰ هکتار آن اجاره‌ای است.
وی، کاشت مکانیزه، کوددهی به موقع، سمپاشی و مبارزه با آفات گندم را یکی از رموز موفقیت ذکر کرد و افزود: در کنار کوددهی، سمپاشی و آبیاری کسب اطلاعات جدید کمک خیلی زیادی به کشاورز می‌کند، مطالعه کتاب‌هایی در زمینه کشت مکانیزه، استفاده از خدمات فنی و مهندسی و اطلاعات جدید از جمله روش‌هایی است که باعث می‌شود محصول گندم خوبی برداشت شود.
گندم‌کار نمونه هشترود با اشاره به میزان کوددهی و سمپاشی گندم زارهای خود خاطرنشان کرد: امسال با توجه به خشکسالی دو تا سه تن گندم برای هر هکتار برداشت کردم.
وی میزان برداشت گندم در تابستان سال ۱۴۰۰ را ۲۳۰ تن ذکر کرد و یادآور شد: امسال خشکسالی زیاد بود و این تاثیر خودش را در کشت و برداشت گندم نشان داد هر چند که من به صورت مکانیزه کشت گندم را انجام می‌دهم میزان برداشت مزرعه به مزرعه فرق می‌کند در پاییز سال ۹۹ سطح زیر کشت ما ۱۲۰هکتار بود که در تابستان سال ۱۴۰۰ به میزان ۲۳۰ تن گندم برداشت کردم.
برای کشت جدید پاییزه ۱۴۰ کیلو بذر اصلاح شده از جهادکشاورزی خریداری کرده بودم.کوددهی گندم دو نوبت صورت می‌گیرد ۲۵ کیلو کود در فصل پاییز و ۱۰۰ کیلو در فصل بهار کوددهی می‌کنم.
وی با اشاره به استفاده از کودهای ایرانی در کوددهی مزارع گندم متذکر شد: سهمیه کود یک کیسه ۶۵ هزار تومان است که از شهرهای عسلویه، شیراز و کرمانشاه وارد استان می‌شود.
کشاورزان تمایلی برای فروش گندم به دولت ندارند
اصلانی در پاسخ به این سوال که چرا کشاورزان تمایلی به فروش گندم به سیلوها را ندارند، تصریح کرد: جواب این سوال مشخص است، چون قیمت تضمینی گندم خریداری شده دولت پایین است. سال گذشته قیمت تضمینی دولت برای هر کیلو گندم پنج هزار تومان بود برای سال ۱۴۰۱ نیز هفت هزار تومان قیمت داده است. این اعتبار برای خرید گندم از کشاورز در مقابل هزینه تعمیر ماشین‌آلات، لوازم یدکی و دستگاه‌های مکانیزه، خرید کود، سم، بذر اصلاح شده رقم بسیار ناچیزی است برای اینکه هزینه‌های تعمیرات دستگاه‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی خیلی بالاست.کشاورز برای اجاره تراکتورهای سنگین برای شخم زدن در هر هکتار باید هزینه ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی پرداخت کند.
وی ادامه داد: به همین خاطر کشاورزان ترجیح می‌دهند گندم تولیدی خود را به صورت نقدی و آزاد به مرغداری‌ها و واسطه‌ها بفروشند و بخشی از آن را برای مصرف احشام نگه دارند.
گندم‌کار نمونه کشوری با اشاره به مطرح شدن طرح " کشت قراردادی" خاطرنشان کرد: اخیرا طرح" کشت قراردادی" توسط جهاد کشاورزی و اداره تعاون روستایی مطرح شده است. چون کشاورز نقدینگی ندارد تا بتواند کود، سم و بذر اصلاح شده بخرد بر اساس این طرح تصمیم گرفته شده است کود، سم و بذر اصلاح شده توسط جهاد کشاورزی و تعاون روستایی خریداری شده و در اختیار کشاورز قرار گیرد و موقع برداشت گندم دولت هزینه های خود را از گندم تولیدی کشاورزان بردارد.
وی متذکر شد: این طرح بسیار خوب است و امیدوارم مسوولان این طرح را اجرا کنند. با اجرای این طرح گندم بیشتری تولید می‌شود و بخشی از تولید هر سال افت پیدا نمی‌کند.
اصلانی، یکی از مهم‌ترین علت‌های کاهش و افت تولید گندم را عدم کوددهی به موقع زمین زراعی گندم ذکر کرد و افزود: به علت افزایش هزینه‌های سرسام آور کود و سم در بازار کشاورز نمی‌تواند زمین زراعی خود را در وقت مناسب خود سمپاشی و کوددهی کند. سهمیه تعلق گرفته از سوی دولت پاسخگوی زمین زراعی کشاورز نیست و ما مجبوریم کود را به قیمت آزاد کیسه‌ای 220 هزار تومان خریداری کنیم و بسیاری از کشاورزان توان پرداخت و خرید کود به قیمت آزاد را ندارند.
وی در ادامه یکی دیگر از مشکلات مربوط به کشت گندم را عمق کاشت گندم ذکر کرد و بیان داشت: عدم اطلاع و آگاهی کشاورزان باعث می‌شود گندم در عمق ۱۰ سانتی خاک کاشته شود که این کار اشتباه بزرگی است، در حالی که حداکثر عمق کاشت باید از سطح زمین پنج سانت باشد، چرا که در عمق ۱۰سانتی گندم نمی‌تواند سر از خاک بیرون بیاورد و در نتیجه تا از خاک بیرون بیاید پوسیده می‌شود.
گندم‌کار نمونه هشترود، اضافه کرد: این اطلاعات را می‌توان با شرکت در کلاس‌های آموزشی طرح " همگام با کشاورز" ، مطالعه جزوه ا و بروشورهای اطلاع‌رسانی کسب کرد.
وی با اشاره به حمایت بنیاد برکت از کشاورزان گفت: از طریق حمایت‌های بنیاد برکت محصول گندم کشاورزان بیمه می‌شود و با توجه به اینکه منابع آب زیرزمینی کاهش یافته است گندم بیشتر به صورت دیم کاشته می‌شود.
گندم‌کار نمونه کشوری با اشاره به برگزاری جشن شکرگزاری گفت: در آخر تیرماه همزمان با برداشت گندم آئین شکرگزاری گندم برگزار می‌شود. مسوولان به زمین‌های زراعی آمده و همزمان با برداشت گندم دعای شکر و تشکر از پروردگار خوانده شده و آنها نیز دسته دسته گندم می‌چینند.
قطره قطره تا دریای تولید
بسیج با ترویج و تبیین طرح‌های اقتصاد مقاومتی، پرداخت تسهیلات و همراهی تولیدکنندگان در فرآیند تولید، گام‌های قرص و محکمی در زمینه اشتغال‌زایی، بهبود درآمد خانوارهای روستایی و افزایش تولید برداشته است؛ هرچند شاید حمایت‌های مالی در حد و اندازه‌های طرح‌های کوچک باشد اما این طرح‌های کوچک و خرد که به عنوان شغل جانبی رویش حساب شده، کیسه تولید را اندک اندک زیاد می‌کند؛ راهبردی که به نظر می‌رسد تا به سرانجام رسیدنش چندان فاصله نیست؛ به‌خصوص که امسال قرار است در سال رفع موانع تولید هزار طرح دیگر سبد تولید را پر‌تر از دیروز کند.
شهرستان هشترود یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان‌شرقی بوده و بر اساس آخرین سرشماری سال ۹۵جمعیت شهرستان هشترود ۵۷ هزار و ۲۵۰ نفر و تعداد خانوار ساکن در آن ۱۷ هزار و ۳۰۰خانوار ذکر شده است.