بسیج سازندگی پیوندی از جهادسازندگی به درخت تنومند بسیج
همانطور که در اساسنامه جهادسازندگی در سال ۱۳۵۸ نوشته شده بود “بسیج امکانات و استعدادهای مردم و دولت برای همکاری در امور تهیه و اجرای مؤثر و سریع طرحهای سازندگی و احیای جامعه در کلیه ابعاد معنوی‌و مادی آن با توجه و تأکید بر نیازهای روستاها و نقاط دور افتاده مملکت.” (!) جهادسازندگی با هدف محرومیت زدایی بوسیله بسیج امکانات و استعدادها شکل گرفت. شجره ای که هم در ماموریت خود و هم در تربیت مدیرانی جهادی و تراز دارای الگویی ویژه و منحصر به فرد بود.
شجره ای که در دوران خود دچار افت و خیزهایی شد به صورتی که در سال ۱۳۶۲ تبدیل به وزارت خانه و نهایتا در دی ماه سال ۱۳۷۹ عملا با ادغام در وزارت جهادکشارزی منحل گردید. درست در همین سال یعنی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۹ که گویی خبر از انحلال جهادسازندگی در کشور پیچیده بود، رهبری در جلسه ای که فرماندهان سپاه و بسیج حضور داشته اند دستور تشکیل بسیج سازندگی (۲) را صادر می کنند. موضوعی که گویا اینبار قرار است درخت تنومند بسیج با خود به دوش بکشد و مانع از بین رفتن تمام دستاوردها و تجربیات این سال های جهاد سازندگی شود.
نگاهی به دستور تشکیل بسیج سازندگی در سازمان بسیج مستضعفین نشان از آن دارد که وجهه بسیج شوندگی و مردمی شدن امر خدمت رسانی و سازندگی مدنظر بوده و شاید این بار بایستی گفت که هدف از تشکیل بسیج سازندگی همان هدف بسیج، یعنی همراهی و مشارکت گسترده ی مردم اما در امر خدمت رسانی و پیشرفت کشور می باشد. بسیج شوندگی که شاید در جهادسازندگی وسیله ای برای هدف اصلی یعنی محرومیت زدایی بود حال خود هدف شده و امر محرومیت زدایی وسیله ی آن وشاید این را بتوان تنها تفاوت بین جهاد سازندگی و بسیج سازندگی دید.
این موضوع که در این ۲۰ سال امر بسیج سازندگی چقدر به این هدف نزدیک شدیم و چقدر در این مسیر قدم برداشته ایم، امری است که بایستی در جای خود به آن پرداخته شود ولی شاید بتوان گفت که معیار و سنجش این مجموعه را می توان سنجیدن موفقیت در ماموریت آن یعنی بسیج کردن آحاد مردم در سازندگی و پیشرفت کشور قلم داد نمود.
نگاهی گذرا به اشارات مقام معظم رهبری در تمامی این سال ها به گروه های جهادی و بصورت ویژه تاکید سال های اخیر ایشان به عمومی کردن گفتمان جهادی همچون پیام ایشان به گروه های جهادی و بسیج سازندگی یعنی “شعار «خدمت‌رسانی برای تحقّق عدالت و پیشرفت» را همگانی کنید. منظومه‌ی معرفتی اسلام در این‌باره را که مشتمل بر صدها درس از لزوم انفاق و لزوم تعاون در بِرّ و تقوا و لزوم نفع رساندن به مردم و لزوم قیام به قسط و امثال اینها است، در برابر میلیون‌ها جوان کشور بگذارید.” (۲) همگی نشان می دهد که می بایست تمام توان و قدرت خود را برای این موضوع گذاشت و زمانی می توان گفت بسیج سازندگی نیز همچون جهادسازندگی موفق بوده است که بتواند این گفتمان و این فعالیت خدمت رسانی و تلاش برای پیشرفت کشور را همگانی نماید.
از سویی دیگر حتی شاید بتوان گفت زمانی می توانیم بر مشکلات مناطق محروم کشور خود فائق آییم و به سمت پیشرفت همه جانبه آن حرکت نماییم که یک حرکت عمومی و همگانی در کشور اتفاق افتد یعنی تمامی توان و استعداد و امکان کشور گردهم آیند، به عبارتی دیگر با گردهم آمدن اجزایی هرچند کوچک و ضعیف در کنار هم بصورت گسترده و همه گیر در نتیجه یک اثر قوی و قابل توجه در کل خواهیم داشت. اتفاقی که این روزها در بحران های مختلف کشور شاهد آن هستیم. اتفاقاتی مثل زلزله، سیل و اخیرا موضوع ویروس کرونا باعث شد تا حرکتی عمومی و مردمی بصورت گسترده و متنوع توسط آحاد مردم در کنار دستگاه ها و نهادهای موظف شکل بگیرد و مجموعه ای از اتفاقات کوچک و بزرگ در کنار هم وقتی چهره ی عمومی و همگانی به خود می گیرد، کمکی بزرگ برای مشکل اصلی کشور بهمراه خواهد داشت.
قطعا این عمومی شدن و همگانی شدن خدمت رسانی برای تحقق عدالت و پیشرفت الزاماتی دارد و می بایست جایگاه این حرکت های مردمی در ساختار کشور مشخص شود، قوانینی وضع گردد، مدیریت آن سامان گیرد و این حرکت ها ارتقا و کیفیت یابد، اما آنچه واضح می باشد آن است که همانطور که ره بر انقلاب فرمودند برای گام دوم انقلاب و شرایط کنونی کشور یک حرکت عمومی در کشور لازم است و به تبع در حوزه محرومیت زدایی و پیشرفت مناطق محروم کشور نیز راهی جز این حرکت عمومی نیست و اکنون جوانان جهادگر و گروه های جهادی جلودار این حرکت عمومی بوده و هستند و تمام تلاش های این عزیزان در این سال ها در این راستا بوده و می بایست تمامی ظرفیت کشور، از نهادها و دستگاه ها و دولت به کمک این حرکت عمومی سوق داده شود تا شیرینی میوه ی این درخت تنومند بیش از پیش به کام ولی نعمتان چشانده شود. ان شاء الله.